Miejska Biblioteka Publiczna

Jan Bober należy do tych osób, których wspomnienia ocalają pamięć o polskich jeńcach przebywających w obozach sowieckich. W 1926 r. jako podkomisarz był komendantem powiatowym Policji Politycznej w Brzesku. Następnie pełnił funkcje naczelnika Urzędu Śledczego w Nowogródku, a także naczelnika Urzędu Śledczego w województwie poleskim. W stopniu nadkomisarza był naczelnikiem Urzędu Śledczego w Brześciu nad Bugiem. Po wybuchu II wojny światowej dostał się do sowieckiej niewoli i został osadzony w obozie w Ostaszkowie. Wiosną 1940 r. uniknął śmierci. Znalazł się w grupie niespełna 400 więźniów ocalałych z trzech obozów specjalnych NKWD w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Przebywał następnie w kilku innych obozach, m.in. w Griazowcu. Wraz z armią Andersa przedostał się na Zachód, gdzie zastał go koniec wojny. Osiadł w Wielkiej Brytanii, skąd w 1971 r. powrócił do kraju.

Wspomnienia zaczął pisać już po II wojnie światowej. Wykorzystał jednak notatki robione skrzętnie podczas pobytu w kilku obozach. Dziennik pisany na gorąco pozwolił mu zachować wiele szczegółów zdarzeń rozgrywających się za drutami obozów sowieckich. Ponadto na podstawie wielu wydanych na Zachodzie materiałów źródłowych mógł uszczegółowić zanotowane nazwiska oraz miejsca, w których przebywał. Korespondencja z kolegami z okresu wojny pomogła Boberowi dodać wiele faktów dotyczących m.in. wyżywienia w obozach czy też obsady strażników.

Nadszedł czas, aby wspomnienia Jan Bobera ujrzały światło dzienne i stały się świadectwem losów wielu tysięcy Polaków przebywających w obozach sowieckich, z których bardzo wielu już nigdy do Polski nie wróciło.